In een spraakmakende uitspraak, heeft Polen’s Grondwettelijk Hof op donderdag geoordeeld dat sommige artikelen van de verdragen van de Europese Unie in strijd waren met de grondwet van het land.

Hof, sommige artikelen EU-Verdragen ongrondwettelijk

De uitspraak door het in Warschau gevestigde constitutionele hof kwam na een motie van de conservatieve premier Mateusz Morawiecki, die de zaak in maart aanhangig maakte als onderdeel van een geschil met de EU over wijzigingen in Polen’s rechtssysteem.

Het vonnis leek een van de grondbeginselen van de Europese integratie in twijfel te trekken en droeg bij tot de wrijving tussen Warschau en Brussel.

De rechters deden hun uitspraak nadat de EU de Poolse regering beschuldigde van het politiseren van de rechtbanken van het land, met inbegrip van het Grondwettelijk Tribunaal.

Poolse regeringswoordvoerder Piotr Müller zei in een commentaar dat “de voorrang van het grondwettelijk recht boven andere rechtsbronnen rechtstreeks voortvloeit uit de grondwet van de Republiek Polen.”

Hij voegde eraan toe: “Vandaag is dit (nogmaals) duidelijk bevestigd door het Grondwettelijk Tribunaal.”

Critici in binnen- en buitenland hebben betoogd dat het aanvechten van de suprematie van de EU-wetgeving de toekomst van Polen in het blok kan schaden en de stabiliteit van de 27-natie Europese Unie kan ondermijnen.

Oppositie politici in Polen hebben de regering bekritiseerd voor het op een ramkoers zetten van het land met Brussel, waarschuwend dat het in twijfel trekken van de voorrang van de EU-wetgeving uiteindelijk zou kunnen resulteren in een “Polexit,” of Polen’s vertrek uit het blok.

De leider van de regerende conservatieven, Jarosław Kaczyński, sloot vorige maand alle plannen uit om zijn land uit de EU te halen, zeggende dat “er geen enkele Polexit zal zijn.”

Hij voegde eraan toe dat “dergelijke beweringen” “een propaganda truc” waren, “herhaaldelijk” aangewend door de politieke tegenstanders van zijn partij.

“Wij zien Polen’s toekomst ondubbelzinnig in de EU, maar willen de crisis oplossen die momenteel het blok teistert,” zei Kaczyński in een media interview.

Te midden van een al lang bestaand geschil over de vraag of nationale wetgeving voorrang heeft op EU-wetgeving, oordeelde het Poolse Grondwettelijk Tribunaal in juli dat tussentijdse maatregelen opgelegd door de EU’s hoogste rechterlijke instantie aan Polen’s rechtssysteem in strijd waren met de nationale grondwet.

[b]Meeste Polen vinden dat nationale wet voorrang heeft op EU-wetgeving: enquête[/b]

Ondertussen geloven de meeste Polen dat hun nationale wetgeving voorrang heeft op de wetgeving van de Europese Unie, zo blijkt uit een enquête.

Achtenzeventig procent van de ondervraagden door het dagblad Dziennik Gazeta Prawna en de particuliere radio-omroep RMF FM vorig jaar zei dat de Poolse grondwet voorrang heeft boven de wetten van de Europese Unie, waarvan Polen sinds 2004 deel uitmaakt.

Drieënzestig procent zei dat de nationale wet in zijn geheel voorrang zou moeten hebben op de EU-wetgeving, aldus een rapport.

Pools rechtssysteem “zeer gebrekkig”: PM

Polen’s regerende Wet en Rechtvaardigheid (PiS) partij, die eind 2015 aan de macht kwam en in oktober 2019 een tweede termijn veiligstelde, heeft betoogd dat brede veranderingen nodig zijn om een inefficiënt en soms corrupt gerechtelijk systeem te hervormen dat ontsierd wordt door communistische overblijfselen.

De veranderingen hebben geleid tot een reeks botsingen tussen Warschau en Brussel.

De Poolse premier heeft gezegd dat sommige van de juridische veranderingen die zijn conservatieve regering heeft doorgevoerd, in het buitenland op kritiek zijn gestuit omdat ze in West-Europa niet worden begrepen.

Premier Mateusz Morawiecki betoogde in 2017 dat het rechtssysteem van zijn land “diep gebrekkig” was en dat zijn regerende conservatieven werden verkozen met een mandaat om het te herzien.

Bron: IAR, PAP, Reuters, Polish Radio (English version)