Rusland is een moeilijke buurman voor Polen, maar deze buurt bevat ook een aantal beloftes, heeft de minister van Buitenlandse Zaken van Polen, Witold Waszczykowski, in een interview met de Russische zakenkrant Kommersant gezegd.
“Rusland is een enorme markt en het zou een ideale situatie voor ons zijn als Rusland een democratische regering heeft die bereid is om met de Europese Unie samen te werken,” zei Waszczykowski tegen de krant, zoals geciteerd door zijn ministerie.
Volgens Waszczykowski, is Polen bereidheid om samen te werken met Rusland, bewezen het bezoek van de viceminister van Buitenlandse Zaken Marek Ziółkowski aan Rusland vorig jaar, en door het Pools-Russisch overleg dat in juli van dit jaar door vice-minister Joanna Wronecka in Moskou werd bijgewoond.
Polen heeft ook een initiatief genomen om een Pools-Russische Groep voor moeilijke kwesties te doen herleven en benoemde de nieuwe co-voorzitter van het Poolse team, prof. Mirosław Filipowicz, benadrukte Waszczykowski.
‘We kunnen geen bereidheid zien voor dialoog’
“Aan de Russische kant kunnen we echter geen wederkerigheid en bereidheid tot dialoog zien,” zei Waszczykowski.
Hij heeft niettemin de hoop uitgesproken voor een bredere samenwerking met Rusland als onderdeel van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, waarvan Polen in 2018 en 2019 een niet-permanent lid zal zijn.
Gevraagd over het Nord Stream 2-gaspijpproject waar Polen tegen is, zei Waszczykowski dat de pijpleiding – die van Rusland naar Duitsland zou leiden, omzeilend Polen, Oekraïne en de Baltische staten – een “politiek instrument” was.
Hij zei ook dat “het standpunt van de EU en haar individuele leden” over het project dreigde Polen; “afhankelijk te maken van onstabiele en politiek gemotiveerde Russische gasvoorziening.”
De minister van Buitenlandse Zaken heeft erop gewezen dat Polen momenteel afhankelijk is van Russisch gas, maar vastbesloten is om haar leveringen te diversifiëren. Hij wees naar de nieuwe terminal voor vloeibaar aardgas (LNG) van Polen en een overeenkomst met Denemarken en Noorwegen over de bouw van de zogenaamde Baltic Pipe verbinding.
Hij heeft zijn overtuiging uitgesproken dat Polen over ongeveer vijf jaar “minder afhankelijk is van Russisch gas”, zo niet “volledig onafhankelijk” ervan zou zijn.
Momenteel, zei hij, kan Polen voldoen aan een derde van haar vraag naar gas door haar eigen bronnen, en verwacht nog eens een derde door de LNG-terminal, en de rest via de pijpleiding uit Noorwegen.
Niettemin zei Waszczykowski dat Polen klaar is om gas uit Rusland te kopen, zolang het geleverd wordt “tegen een concurrerende prijs”.
Spanning over monumenten
Tijdens het interview, gaf hij ook commentaar op de gevoelige kwestie van de nieuwe Poolse “de-communisatie” regelgeving die monumenten die totalitaire regimes verheerlijken verbied. De regeling stelt de Poolse autoriteiten in staat om alle tekenen van Sovjetoverheersing te vernietigen, zei hij.
“Noch internationale wetten of bilaterale overeenkomsten beschermen dergelijke monumenten,” zei hij.
Hij voegde hieraan toe dat dit niet van toepassing is op grafstenen en begraafplaatsen van Sovjetsoldaten die volgens hem zijn beschermd door “internationaal recht, de Poolse staat en bilaterale overeenkomsten.”
Het parlement van Rusland heeft een beroep gedaan op president Vladimir Poetin om “beperkende maatregelen” te handhaven die de Poolse parlementsleden kunnen raken die de nieuwe wetten in Polen ondersteunden.
Russische parlementsleden hebben unaniem gezegd dat ze willen dat Poetin “eist dat de Poolse zijde van onvoorwaardelijk voldoet aan de voorwaarden van een [bilateraal] verdrag” van 1992 inzake de wederzijdse bescherming van gedenktekens.
De heersende conservatieven van Polen hebben gezegd dat die overeenkomst uitsluitend van toepassing is op oorlogsbegraafplaatsen, maar Moskou zegt dat het zich ook uitbreidt tot symbolische monumenten.
Poolse commentatoren hebben opgemerkt dat de rol van de Russische soldaten bij het bevrijden van Polen uit de nazi-bezetting tot meer dan 40 jaar totalitaire onderdrukking leidde tijdens het Moskou gesteunde communistische regime dat tot 1989 duurde.
Maar Moskou heeft de Poolse plannen om de monumenten voor de Sovjetstrijdmachten uit de straten en pleinen een “lasterlijke” belediging genoemd voor hun herinnering en een “gewetenloze” poging om de geschiedenis te herschrijven.
Monumenten worden momenteel in Polen gecatalogiseerd en degenen die worden verwijderd zullen in musea worden geplaatst, aldus ambtenaren in Warschau.
Bron: Polish Foreign Ministry, PAP, The News.pl (English version)
