Een plein in de Zuid Poolse stad Katowice, dicht bij het internationale congrescentrum, is vernoemd naar Henryk Sławik en Jozsef Antall die samenwerkten in het redden van ongeveer 5.000 Poolse joden in Hongarije tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vorig jaar werd daar een monument voor hen onthuld.
Sławik was een Poolse politicus en diplomaat die het Burger Comité voor hulp aan Poolse vluchtelingen in Hongarije oprichtte en een afgevaardigde werd van de Poolse regering in ballingschap. Hij werkte nauw samen met Jozsef Antall Senior (de vader van de toekomstige Hongaarse Minister-president).
Nadat Poolse vluchtelingen van Joodse afkomst werden gescheiden van hun collega’s na raciale verordeningen van de Hongaarse regering, voorzag Sławik hen van valse documenten die hun Poolse roots bevestigden en het rooms-katholieke geloof.
Joodse kinderen werden echter niet, beroofd van hun identiteit, met clandestiene klassen in het Hebreeuws en het Oude Testament voor hen georganiseerd.
Na de nazi-overname van Hongarije, ging Sławik ondergronds en arrangeerde het voor Poolse joden dat ze Hongarije konden verlaten. In maart 1944 werd hij gearresteerd door de Duitsers. Hoewel op brute wijze gemarteld hij heeft Antall en zijn Hongaarse vrienden niet verraden.
Hij werd opgehangen in het concentratiekamp Mauthausen, Oostenrijk. Zowel Sławik als Antall kregen postuum de titel van de rechtvaardigen onder de Naties door Israël voor het redden van Joden.
De loco-burgemeester van Katowice, Waldemar Bojarun, zei tijdens een ceremonie op donderdag dat de bijzondere vriendschap tussen de twee mannen, die een tragische afloop had, duizenden mensenlevens gered heeft en een bron van trots is voor de stad. Henryk Sławik woonde daar voor het grootste deel van zijn leven, tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
Peter Pflinger, vice-burgemeester van Miskolc, noordoost Hongarije, een tweeling stad van Katowice, zei: “We zijn dankbaar aan onze Poolse vrienden, met name de bewoners van Katowice, voor het cultiveren van de Pools-Hongaars vriendschap.”
De ceremonie viel samen met de Hongaarse dag in Katowice. Het programma omvatte ook een lezing met de titel “Polen en Hongarije in 1956 – een gemeenschappelijke oorzaak” en een concert in de muziekacademie van de stad.
